بالاترین ریاضت !
ریاضت یعنی این :
دو جای بدن امام سجاد علیه السلام پینه بسته بود :
یکی پیشانی مبارکش بر اثر بسیاری سجده به درگاه خدا ،
دیگری شانه ی آن حضرت به سبب بر دوش گرفتن آرد و نان نیازمندان .
علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند :
« بالاترین ریاضت ، همین دینداری است . »
منبع :
کتاب ریاضت در عُرفِ عرفان ، آیه الله حسن رمضانی خراسانی ، صص13 و 29
فهم سخنان علامه طباطبایی بعد از 200 سال !
شهید مطهری رضوان الله علیه درباره اهمیت آرای مرحوم علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه می فرماید :
« فهم سخن علامه طباطبایی برای صاحبان اندیشه در صد یا دویست سال آینده میسّر می شود . »
و درباره تفسیر المیزان می فرماید :
« فکر نمی کنم در شیعه کتابی به عظمت تفسیر المیزان نوشته شده باشد. »
منبع :
کتاب شمس الوحی تبریزی ، آیه الله جوادی آملی ، ص157
بزرگترین آیه و خزانه ی قرآن
«بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَنِ ٱلرَّحِيمِ » ِ سوره حمد ، بزرگترین و مهمترین «بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَنِ ٱلرَّحِيمِ » های قرآن است .
بزرگترین آیه قرآن ، یعنی بزرگترین خزانه آن ، همین کریمه ی «بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَنِ ٱلرَّحِيمِ » است .
هر «بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَنِ ٱلرَّحِيمِ » را معنای خاصّ است .
در کتابخانه ی محقّر این حقیر نسخه ای خطی از قرآن مترجم به فارسی موجود است که هر یک از صد و سیزده «بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَنِ ٱلرَّحِيمِ » مطابق فحوا و محتوای آن سوره به معنی ای خاصّ ترجمه شده است .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد 6 / کلمه 634 / ص344
شاگردان ارسطو برای رفع اشکالات علمی خود سر قبر او می رفتند!
قدمت توسل به قبور بزرگان
ذیل آیهی شریفه ۲۱ سوره کهف که میفرماید : « قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِدًا » آمده است ، بعد از مرگ ارسطو ، شاگردان او برای ادامه درس و رفع اشکالات علمی خود تصمیم گرفتند سر قبر ارسطو درس را ادامه دهند تا اگر به مشکلی برخوردند به روح استاد متوسل شوند .
ارسطو ۱۰۰۰ سال پیش از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ۴۰۰، ۵۰۰ سال قبل از حضرت عیسی علیه السلام بود.
یعنی سر قبر رفتن و متوسل شدن به روح بزرگی که در آن قبر مدفون است ریشه در فطرت انسان دارد و از قبل از اسلام و مسیحیت وجود داشته است.
شاگردان ارسطو که دین نداشتند، اما آدمهای عاقلی بودند و اینقدر متوجه شده بودند برای مباحث علمی سر قبر بزرگان رفتن، کار خوبی است.
ملاصدرا بزرگترین ابتکارش مسئله اتحاد عقل و عاقل و معقول است. آشیخ عباس قمی (رضوان الله علیه) در سفینه البحار میفرمایند :
من یک نسخهای از اسفار ملاصدرا را پیدا کردم ؛ در حاشیه آن ملاصدرا نوشته است من این مسئله فلسفی را هر چه در روستای کهک قم مطالعه میکردم ، برایم حل نمیشد . آمدم زیارت دختر باب الحوائج الی الله فاطمه معصومه (سلام الله علیها) وقتی زیارت میکردم حضرت معصومه این را به ذهن من انداخت و این مشکل برایم حل شد.
یعنی بزرگترین ابتکارِ بزرگترین فیلسوفِ دنیای اسلام در زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها) گیرش آمده است .
منبع :
درس خارج فقه / استاد حجه الاسلام و المسلمین دکتر احمد عابدی / حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله علیها) / ۱۷ /۷ / ۹۸
به شرابخوار ، اعتماد مکن !
اسماعیل پسر امام صادق علیه السلام مقداری دینار داشت . مردی از قریش خواست [برای تجارت] به یمن برود . اسماعیل گفت : پدر جان! فلانی می خواهد به یمن برود و من هم فلان مبلغ ، دینار دارم . آیا صلاح می دانید آنها را به او بدهم تا برایم از یمن ، کالا بخرد؟
امام صادق علیه السلام فرمود : « پسرم! مگر خبر نداری که او شرابخوار است؟ » . اسماعیل گفت : مردم ، این طور می گویند . فرمود : « پسرم! این کار را نکن » .
اسماعیل به حرف پدرش گوش نکرد و دینارهایش را به آن مرد داد و آن مرد ، دینارها را از میان برد و چیزی از آنها به او باز نگرداند .
دست بر قضا ، همان سال امام صادق علیه السلام و اسماعیل به حج رفتند . اسماعیل در حال طواف می گفت : خدایا ! خودت به من ، اجر و عوض [ آن دینارها را ] بده .
امام صادق علیه السلام به او رسید و از پشت سرش با دست به او زد و فرمود : « ساکت باش پسرم ! به خدا سوگند ، نه تو بر خدا حجّتی داری و نه مستحقّ اجر و عوضِ او هستی ؛ چون به تو رسیده بود که او شراب می خورَد و با این حال به او اعتماد کردی » .
اسماعیل گفت : پدر جان! من که ندیده بودم شراب می خورَد ؛ بلکه از مردم شنیدم که می گفتند. امام علیه السلام فرمود : « پسرم! خدای عز و جل در کتابش می فرماید : « یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَیؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ ؛ به خدا ایمان دارد و [سخن] مؤمنان را باور می کند». یعنی خدا را تصدیق می کند و مؤمنان را هم تصدیق می نماید .
پس هر گاه مؤمنان نزدت شهادت دادند ، شهادت آنها را تصدیق کن و به شرابخوار ، اعتماد مکن ؛ زیرا خدای عز و جل در کتابش می فرماید: « وَلاَ تُؤْتُواْ السُّفَهَاءَ أَمْوَ لَکمُ ؛ اموال خود را به سفیهان ندهید ».
از شرابخوار سفیه تر کیست؟
به شرابخوار ، هر گاه خواستگاری کرد ، نباید زن داد . هر گاه پا در میانی کرد ، نباید وساطتش را پذیرفت و او را بر امانتی نباید امین شمرد . هر کس به شرابخوار امانتی بسپارد و او ، آن امانت را از بین ببرد ، کسی که به او امانت سپرده است ، برای آن [امانت از دست رفته] ، نه انتظار اجر از خدا داشته باشد و نه جبران » .
منبع :
الکافی ، ج ۵ ص ۲۹۹ ح ۱
بحارالأنوار ، ج ۴۷ ص ۲۶۷ ح ۳۸
دانشنامه قرآن و حدیث ،آیه الله ری شهری ، ج ۱۷، ص ۲۵۴
بهترين رهآورد قرآن آزادي انسان است!
حرف جهاني قرآن اين است که من آمدم مردم را آزاد کنم : ﴿ذِكْري لِلْبَشَرِ﴾ سوره مدثرآیه31 است ، بهترين رهآورد آن آزادي انسان است .
آزادي انسان به چيست؟
فرمود: ﴿كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهينَةٌ﴾سوره مدثرآیه 38 ، اين زنجير آهنين با دست خود آدم ساخته ميشود ، با دست خود آدم به گردن آدم و پاي آدم و دستان آدم بسته ميشود و آن بداخلاقي است ، آن غرور است ، آن خودخواهي است ، آن دنياطلبي است ، آن غارتگري است که آدم را گرفتار ميکند.
همه در بند و زنجیر هستند ؛ ﴿كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهينَةٌ﴾ سوره مدثرآیه 38
و هر کسي بدهکار است ؛ ﴿كُلُّ امْرِئٍ بِما كَسَبَ رَهينٌ﴾ سوره طور آیه21 ؛ آنها که مشکل عبادي دارند، مشکل اعتقادي دارند، مشکل مالي دارند، مشکل اخلاقي دارند، بدهکار هستند .
پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم که در آخرين جمعه ماه پُر برکت شعبان فرمود ؛ «إِنَّ أَنْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِكُمْ فَفُكُّوهَا بِاسْتِغْفَارِكُم وَ ظُهُورُكُمْ ثَقِيلَةٌ مِنْ أَوْزَارِكُمْ فَخَفِّفُوا» ؛ فرمود خيلي از شماها در بند هستيد ، ماه مبارک رمضان ماه آزادي است ، خودتان را آزاد کنيد .
«أَنْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ» ؛ يعنی «مَرْهُونَةٌ» ؛ يعني خيلي از شما در گرو هستيد .
ميبينيد بعضي ميگويند ما هر چه ميخواهيم خودمان را کنترل کنيم ، نميتوانيم . زبان خودمان را کنترل کنيم ، نميتوانيم.
چرا نميتوانيم؟ چون در بند هستيم . انساني که در بند است ، برابر آن بند حرف ميزند ، نه برابر عقل .
«فَفُكُّوهَا» ؛ فکّ رهن کنيد. يک بدهکار اگر گرويي گذاشت ؛ مثلاً خانه خود را گرو گذاشت ، وقتي ديْن خود را أدا کرد ، فکّ رهن ميشود. فرمود درباره ديون الهي خود انسان را گرو ميگيرند و با استغفار، خود انسان آزاد ميشود. «إِنَّ أَنْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِكُمْ فَفُكُّوهَا بِاسْتِغْفَارِكُم» .
آزادي اين است که مواظب زبانشان باشند . ﴿قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً﴾ سوره بقره آیه 83 ؛ به هر حال با مسلمان ، با کافر ، با هر کسی ميخواهي حرف بزني با ادب حرف بزن . مگر نميخواهي راحت باشي؟ چرا براي خودت دردسر درست ميکني؟ اين نگفت «قولوا للمؤمنين» يا «قولوا للکذا» ! بلکه فرمود ﴿قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً﴾ ،
نوشتن در روزنامهها ، گفتن در سخنرانيها ، آدم دو نحوه ميتواند حرف بزند ؛ نگفت با مسلمانها خوب حرف بزنيد . گفت با هر کسی ميخواهي حرف بزني با ادب حرف بزن !
يک بيان نوراني از امام محمد باقر سلام الله عليه است که فرمود : «وَ إِنْ جَالَسَكَ يَهُودِيٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَه» ، در مسافرت ، در کشتي ، در اتومبيل ، در هواپيما ، همصندلي شدي با يک غير مسلمان ، اديبانه سخن بگو ، مؤدّبانه با او رفتار کن که او جذب شود يا لااقل خودت راحت باشي ! «وَ إِنْ جَالَسَكَ يَهُودِيٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَه» ،
اين ﴿وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً﴾ است ، اين ميشود : ﴿ذِكْري لِلْبَشَرِ﴾. اين ميشود : ﴿نَذيراً لِلْبَشَرِ﴾
بهترين رهآورد قرآن آزادي انسان است!
آزادي اين است که مواظب زبانشان باشند .
منبع :
تفسير سوره مدثر، آیه الله جوادی آملی ، جلسه 6 ، 1398/02/04
سیر در عالم رؤیا !
هرکس در وقت خواب «سو» بار کریمه 255 را تلاوت کند ، منشأ حصول سیر در عالم رؤیا می شود .
منبع :
هزار و یک نکته /آیه الله حسن زاده آملی / نکته ی شماره 207
اثر آخرین آیه ی سوره فتح
یکی از اساتید بزرگوارم از استادش جناب آیه الله حاج سیدعلی قاضی تبریزی قدس سرهما نقل فرمودند :
که قریب به نصف شب دو رکعت نماز ، و بعد از آن آیه آخر سوره مبارکه فتح ؛
« مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ ۖ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا ۖ سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ۚ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ ۚ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ ۗ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا » ؛
مفتاح علم جفر است .
منبع :
رساله رموز کنوز/آیه الله حسن زاده آملی/ص34
دعا جهت گشایش مالی
زمانی شیخ بهایی رحمه الله علیه به قرض زیادی (بیش از 1500دینار) مبتلا شد به گونهای که از هیچ راهی قادر به ادای آن نبود و چند روز از شدت همّ و غم ، از کارهای خود بازمانده بود.
وی نقل کرده که در همان ایام به دعایی برخوردم و تکرار کردم و از راهی که گمان نمیکردم در مدت کوتاهی دیون من ادا شد .
دعای مزبور این است:
«اللَّهُمَّ أَغْنِنِي بِحَلَالِكَ عَنْ حَرَامِكَ وَ بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاك»
یعنی خدایا با حلالت مرا از مال حرام ، و با فضل خودت از غیر خودت ، بی نیاز کن.
بعد از نماز صبح صد (100) مرتبه ؛ قبل و بعدش هم صلوات بفرستند .
منابع :
1- جرعه ای از دریا / آیت الله شبیری زنجانی/ ج4 ، ص382
2- پیام رسان رسمی تلگرامی استاد حجه الاسلام والمسلمین دکتر احمد عابدی
فرزندآوری یک مجاهدت بزرگ است
خانهداری یک شغل است ؛ شغل بزرگ ، شغل مهم ، شغل حساس ، شغل آیندهساز .
فرزندآوری یک مجاهدت بزرگ است .
پیر شدن کشور ، کم شدن نسل جوان در چندین سال بعد ، از همان چیزهائی است که اثرش بعداً ظاهر خواهد شد ؛ وقتی هم اثرش ظاهر شد ، آن روز دیگر قابل علاج نیست ؛ اما امروز چرا ، امروز قابل علاج است .
فرزندآوری یکی از مهمترین مجاهدتهای زنان و وظائف زنان است ؛ چون فرزندآوری در حقیقت هنر زن است ؛
منبع :
بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از مداحان ۱۳۹۲/۰۲/۱۱
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443
تحدید نسل از اواسط دهه ۷۰ باید متوقف میشد!
یکی از مهمترین موجودی های باارزش ما ، همین نسل جوانِ تحصیلکرده است . نسل جوان تحصیلکرده ، هم شجاعت دارد ، هم امید دارد ، هم نشاط و تحرک دارد .
من همین جا در داخل پرانتز عرض بکنم ؛ یکی از خطاهائی که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسئلهی تحدید نسل از اواسط دههی ۷۰ به این طرف باید متوقف میشد .
البته اوّلی که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد ، خوب بود ، لازم بود ، لیکن از اواسط دههی ۷۰ باید متوقف میشد . این را متوقف نکردیم ؛ این اشتباه بود .
عرض کردم ؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیمند ، خود بندهی حقیر هم در این اشتباه سهیمم . این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد. نسل جوان را باید حفظ کرد . با این روند کنونی اگر ما پیش برویم - من چندی پیش هم در ماه رمضان در سخنرانی گفتم - کشور پیر خواهد شد .
خانوادهها ، جوانها باید تولید مثل را زیاد کنند ؛ نسل را افزایش دهند . این محدود کردن فرزندان در خانهها ، به این شکلی که امروز هست، خطاست .
این نسل جوانی که امروز ما داریم ، اگر در ده سال آینده ، بیست سال آینده و در دورهها و مرحلههای آیندهی این کشور بتوانیم آن را حفظ کنیم ، همهی مشکلات کشور را اینها حل میکنند ؛ با آن آمادگی ، با آن نشاط ، با آن شوقی که در نسل جوان هست ، و با استعدادی که در ایرانی وجود دارد .
پس ما مشکل اساسی برای پیشرفت نداریم.
منبع :
بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع مردم بجنورد ۱۳۹۱/۰۷/۱۹
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21126
حد زاد و ولد در جامعهی ما چیست؟
یک تصمیمِ زماندار و نیاز به زمان و مقطعی را انتخاب کردیم ، گرفتیم ، بعد زمانش یادمان رفت !
مثلاً فرض کنید به شما بگویند آقا این شیر آب را یک ساعت باز کنید . بعد شما شیر را باز کنی و بروی ! ماها رفتیم ، غافل شدیم ؛ ده سال ، پانزده سال . بعد حالا به ما گزارش میدهند که آقا جامعهی ما در آیندهی نه چندان دوری ، جامعهی پیر خواهد شد ؛
این چهرهی جوانی که امروز جامعهی ایرانی دارد ، از او گرفته خواهد شد .
حد زاد و ولد چقدر است؟
منبع :
بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جوانان استان خراسان شمالی1391/07/23 ؛
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21252
درباره کرسی های آزاداندیشی من صد بار تأکید کردم!
یکی از مهمترین تأثیرات همین فکر کردنها این است که شما فضاسازی میکنید ، گفتمانسازی میکنید . در نتیجه، در یک فضای معتقد به یک مبنای فکری یا عملی ، رئیس جمهور هم همان جور فکر میکند ، وزیر هم همان جور فکر میکند ، مدیرکل هم همان جور فکر میکند ، کارکنان هم همه همان جور فکر میکنند ؛ این خوب است .
و شما این کار را انجام میدهید . فکر کنید، بگوئید، بنویسید، در مجامعِ خودتان منعکس کنید؛
آن کرسیهای آزاداندیشی را که من صد بار - با کم و زیادش - تأکید کردم ، راه بیندازید و اینها را هی آنجا بگوئید ؛ این میشود یک فضا. وقتی یک فضای گفتمانی به وجود آمد ، همه در آن فضا فکر میکنند ، همه در آن فضا جهتگیری پیدا میکنند ، همه در آن فضا کار میکنند ؛ این همان چیزی است که شما میخواهید .
بنابراین اگر چنانچه این کاری که شما مثلاً در فلان نشستتان ، در فلان مجموعهی دانشجوئیتان کردید ، فکری که کردید ، ترجمهی عملیاتی نشد ، به صورت یک قانون یا به صورت یک دستورالعمل اجرائی درنیامد ، شما مأیوس نشوید ؛ نگوئید پس کار ما بیفایده بود ؛ نخیر .
و من به شما عرض بکنم؛ در این پانزده شانزده سال اخیر، همین حرکت علمی ای که آغاز شده ، همین جور آغاز شده ؛ همین جور امروز علم شده یک ارزش ؛ چند سال قبل اینجوری نبوده . ما همین طور روزبهروز هی پیش رفتیم .
منبع :
بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از نخبگان و برگزیدگان علمی ۱۳۹۰/۰۷/۱۳:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=17466
امیر کاروان
دست توسّل به دامن خاتم اوصیاء و اولیاء ، امام زمان ، مهدی موعود حجه بن الحسن العسکری علیهما السلام دراز کن
که گردنه های سهمگین و هولناک در پیش داری و آن بزرگوار ، امیر کاروان است .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد اول / کلمه شماره 150 / ص 287
ملتی که به عقل قیام کرده است زیر بار دشمنان نمی رود !
قوم ، در آیات شریفه قرآن چه کسانی هستند ؟
قوم یعنی قیام نه نژاد و قبیله .
قوم یعنی قيام يعني حضور همهجانبه
قيام يعني ايستادگي
«لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» ؛ یعنی قائم بالعقل ؛ يعني ملتی که قيام و قعود و همه شئونش عاقلانه باشد .
ملتی که به عقل قیام کرده است زیر بار دشمنان نمی رود .
عقل چراغ است .
جامعه ای که با چراغ خاموش حرکت میکند ، متمدّن نیست .
پس اين قوم به معني قيام است نه نژاد و قبیله !
منبع :
درس اخلاق ، آیه الله جوادی آملی ، 1397/9/1
تفسیر سوره قلم ، آیه الله جوادی آملی، جلسه 1 ،1397/09/14
تفسیر سوره جمعه ، آیه الله جوادی آملی ، جلسه دوم ، 1397/01/15
اثرگذاری دین حتی بر غیرمعتقد !
جناب شیخ رئیس در اواخر الهیات شفاء گوید :
«اگر این افعال را [ یعنی آداب و احکام اسلام را ] کسی که معتقد به وحی هم نباشد انجام دهد ، فائز خواهد بود ،
تا چه رسد به کسی که آن را از جانب خداوند معتقد است . »
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد ششم / کلمه شماره 545/ ص14
چرا مورد محبت ما نباشند؟
پسرم ! اگر می توانی با تفکر و تلقین ، نظر خود را نسبت به همه موجودات بویژه انسان ها نظر رحمت و محبت کن ،
مگر نه این است که کافّه - تمام - موجودات مورد رحمت پروردگار عالمیان می باشند .
و گفته اند : «کُلُّ مُوجودٍ مَرحُوم» ؛ هر موجودی مشمول رحمت خداوند است .
مگر رحمت و تربیت بدون عنایت و الطاف جهان شمول می شود .
پس آنچه و آن کس که مورد عنایات و الطاف و محبت های الهی است چرا مورد محبت ما نباشد ؟
منبع :
تفسیر و شواهد قرآنی در آثار امام خمینی رضوان الله علیه / ص157
کشف ساق و بالا زدن پاچه های پا یعنی چه ؟
منظور از کشف ساق در آیه شریفه ی « يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ » قلم/42 چیست ؟
سال سخت و خشکسالی را که همگان در رنج هستند می گویند کشف ساق شد ؛
مثل اینکه آدم می خواهد فرار کند ، پاچه های پا را بالا می زند که راحت فرار کند .
این کشف ساق حالت شدّت را می گویند .
می گویند جنگ ، گرانی ، سختی و ... کشف ساق کرد .
لذا این آیه کنایه از شدت آن روز سنگین یعنی قیامت است .
منبع :
تفسیر سوره قلم / آیه الله جوادی آملی / جلسه دهم / 1397/09/28
(آینه ای که فقط سازنده ی خود را نشان میدهد!)
هرچه در عالم هست ، نشانه ی خداست .
اگر هر کسی در مقابل آینه ای بایستد ، آینه همان کس را نشان می دهد ؛
اما جهان آینه ای است که فقط سازنده خود را نشان می دهد .
منبع :
تفسیر سوره مدثر/ آیه الله جوادی آملی / جلسه اول/1398/01/27
اتحاد ظلم و ظالم و مظلوم یعنی چه؟
ظالم و مظلوم با هم جمع بشوند یعنی چه؟
آیه ی : « وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ » طلاق /1 ؛ و هر کس از حدود الهی تجاوز کند به خویشتن ستم کرده » ؛ از آیاتی است که حلّ آن خیلی آسان نیست ؛
شخص به خودش ظلم کرده است یعنی چه ؟
یعنی این شخص هم ظالم است و هم مظلوم یعنی چه ؟!
این از آن مطالب عقلی است که در کتاب های فلسفی مطرح می شود مثل اتحاد (عاقل و معقول) یا (اتحاد عالم و معلوم ) ؛ نفس در اتحاد (عاقل و معقول) و (عالم و معلوم) آنجا که خودش را تعقل می کند می تواند به جایی برسد که این مفاهیم (عقل و عاقل و معقول) یا (علم و عالم و معلوم) را از یک حیثیت وجودی اتخاذ کند یعنی هر سه ، یک مصداق دارند . لذا اینها می توانند با هم جمع شوند.
اما (اتحاد ظلم و ظالم و مظلوم) ؛ یعنی ظالم و مظلوم با هم جمع بشوند یعنی چه؟
بعضی از مفاهیم هستند که حتماً دو تا مصداق باید داشته باشند مانند (خالق و مخلوق) ، (محرّک و متحرک).
هیچ ممکن نیست که مثلاً الف علّت و خالق خودش باشد ، یا الف محرّک خودش باشد ؛ این دو تا مفهوم تقابل می طلبند . مثل عاقل و معقول نیستند ؛ عاقل یعنی شاهد ؛ خواه خودش را مشاهده کند یا دیگری را ، اگر خودش را مشاهده کرد علم به نفس پیدا کرده است .
اما ظالم و مظلوم باید حتماً دو تا مصداق داشته باشد .
ظالم یعنی از مرز و محدوده ی خود بیرون رود و به مرز و محدوده ی دیگری تجاوز کند ؛ پس معلوم می شود دو چیز است یکی امانت الهی (که با رضایت حلّ نمی شود مانند عِرض و آبروی انسان ) و یکی مِلک انسان که این مال امانت الهی نزد ما نیست.
امام صادق علیه السلام فرمودند : «إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَوَّضَ إِلَى اَلْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ كُلَّهَا، وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ أَنْ يُذِلَّ نَفْسَهُ » ؛ خدا مؤمن را آزاد آفرید ؛ اما به او اجازه نداد که آبروی خودش را ببرد ، چون آبروی او امانت الهی است ، مال او نیست.»
حالا انسان مالِ خودش را اسراف کرده معصیت کرده اما حق ندارد خودش را ذلیل کند .
(ظالم = یعنی انسان // مظلوم = یعنی آبروی خود انسان که امانت الهی است لذا حق ندارد آبروی خودش را که امانت الهی است ببرد .)
لذا اتحاد ظالم و مظلوم فرض ندارد .
منبع :
تفسیر سوره طلاق / آیه الله جوادی آملی / جلسه چهارم / 1397/07/10
یک اصل کلی
امام صادق علیه السلام می فرمایند : « كُنْ لِمَا لاَ تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو » ؛
شما از راهی که امید ندارید امیدوارتر باشید تا موحّدانه زندگی کنید و تا پیوند تقوا با غیب محفوظ باشد ؛
« وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ »طلاق/3-2
حضرت موسی علیه السلام به طمع نار رفت ، نور نصیبش شد .
بانوی سبأ به طمع کارهای سیاسی و موفقیت های سیاسی رفت نزد حضرت سلیمان علیه السلام ، اسلام نصیبش شد .
ساحران فرعون به طمع جایزه رفتند ، ولی شربت شهادت نوشیدند .
منبع :
تفسیر سوره طلاق / آیه الله جوادی آملی / جلسه پنجم ، 1397/07/11
علی هميشه می زد درِ خانه ی گدا را
«يکی از بزرگان و اديبان خوشمنظر ادبی گفت، مرحوم شهريار شعرهای خوبی گفته است، ولي يک بيت در آن غزل هماهنگ نيست.
گفت آن غزلی که گفت «علی ای همای رحمت». گفتند همه ابياتش خوب است، کدام بيتش مشکل دارد؟ ـ او هم جزء همشهری های مرحوم شهريار بود ـ گفت اين بيتي که شهريار گفت:
برو ای گدای مسکين درِ خانه علی زن
که نگين پادشاهی دهد از کرم گدا را
گفتند اين از بهترين ابيات اين غزل است نقصی ندارد. گفت نخير! اين نبايد اين طور می گفت. گفتند پس چه طور بايد می گفت؟ گفت
مرو ای گدای مسکين تو درِ سرای مولا
که علی هميشه می زد درِ خانه ی گدا را
منبع :
سلسله دروس اخلاق / آیه الله جوادی آملی ، ۹۷/١١/۴
به سوى من قدم زنان بيا ، سویت دوان دوان می آيم!
چقدر این حدیث شیرین است؟!
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم : خداوند عزّ و جلّ فرمود :
« مَنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ شِبْراً تَقَرَّبْتُ إِلَیْهِ ذِرَاعاً وَ مَنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ ذِرَاعاً تَقَرَّبْتُ إِلَیْهِ بَاعاً وَ مَنْ أَتَانِی مَشْیاً أَتَیْتُهُ هَرْوَلَة » ؛
« شما که قدم به قدم طرف خدا حرکت کنید (در این حدیث قدسی هروله دارد ) او هروله میکند و دوان دوان به طرف شما میآید .»
منبع :
تفسیر سوره ق / آیه الله جوادی آملی / جلسه سوم ، 1395/09/14
معلّم اوّل
در کتابهای فلسفی میگویند ارسطو ، معلم اوّل است
و فارابی معلم ثانی است .
ولی در اصطلاح اهل معنا معلم اوّل را وجود مبارک پیغمبر صلّی الله علیه و آله و سلّم میدانند
و معلم ثانی را وجود مبارک حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام می دانند .
منبع :
تفسیر سوره قلم / آیه الله جوادی آملی / جلسه 2 (1397/09/17)
آغاز و پایان سوره ها به منزله ی متن و شرح
آنچه در آغاز سوره ذكر شده است به منزله متن است و آنچه تا پايان سوره ميآيد به منزله شرح می باشد .
اگر در آغاز سوره سخن از « حكيمِ خبير » به ميان آمد تا پايان سوره, تبيين حكمت خدا و خبير بودن خدا مطرح است .
گاهي پايان يك آيه اسمي يا دو اسم از اسماي حسناي خداست اين اسمي كه در پايان آيه مطرح است اين ضامن مضمون خود آيه است .
اما وقتي در آغاز سوره اسماي الهي مطرح است اين به منزله سرفصل و متن است كه تا پايان سوره بايد اين يك اسم يا دو اسم را شرح كرد.
منبع :
تفسیر سوره مبارکه سبأ / آیه الله جوادی آملی / جلسه اول / (1392/03/07)
بررسی شأن و جوّ و فضای نزول
براي بررسي تفسير آيات قرآن كريم باید سه مطلب را در نظر داشته باشيم :
1- شأن نزول
2- جوّ نزول
3- فضاي نزول
شأن نزول ؛ براي آيه است كه آيه در چه موردي نازل شد.
جوّ نزول ؛ براي آن مقطع تاريخي است كه اين سوره در ظرف يك سال يا دو سال يا كمتر و بيشتر به تدريج نازل ميشد و رخدادهاي تاريخي آن مدت زماني چه بود .
فضاي نزول ؛ براي اين 23 ساله است كه در ظرف اين 23 سال در عربستان ، در منطقه ، در حوزه بينالملل ، در حوزه محلّي چه حادثهاي اتفاق افتاده .
اگر كسي بخواهد كلّ قرآن را بررسي كند بايد فضاي جهاني آن 23 سال را در نظر داشته باشد .
و اگر بخواهد خود سوره را ارزيابي كند بايد بداند در اين منطقه در ظرف مدت زمان نزول سوره چه گذشته است .
اگر بخواهد خود آيه را به خوبي بررسي كند بايد شأن نزول آن را كاملاً بداند .
منبع :
تفسیر سوره مبارکه سبأ ، آیه الله جوادی آملی ، جلسه اول ، (1392/03/07)
خدايا خودت را به من معرفي کن
وقتی زراره از وجود مبارک حضرت سؤال میکند ، ما اگر عصر غیبت را ادراک کردیم چه دعایی بخوانیم!
همین دعایی که اختصاصی به نماز یا تعقیب نماز ندارد در بین نماز , بعد از نماز ، قبل از نماز , در جمیع حالات ؛
این دعا از دعاهای نورانی امام صادق سلام الله علیه است فرمود شما این مطلب کلامی را به صورت دعا در بین مردم منتشر کنید در عصر غیبت بگویید :
«اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ رَسُولَکَ .
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ .
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی» ؛
این یک مسئله عمیق کلامی است و به قول اهل کلام ، برهان لِمّ در آن هست ؛ این را به صورت دعا آورد که ما در هر حالی ؛
چه در نماز ,
چه قبل از نماز ,
چه بعد از نماز ,
چه در راه رفتن بگوییم ؛
بعضی از دعاهاست که جزء تعقیبات است ،
این جزء تعقیبات نیست جزء تعلیمات است. »
منبع :
سلسله دروس اخلاق ، آیه الله جوادی آملی ، 1395/۵/٧
مُرده به دیدار اهل خود می آید
امام کاظم سلام الله علیه می فرمایند :
« مؤمن بعد از مرگ به دیدار اهل خود می آید
و هرکس به قدر و منزلت خود می تواند اهل بیت خود را ببیند ؛
بعضی هر روز ،
برخی دو روز یک بار ،
عدّه ای سه روز یکبار
و حداقل آن هفته ای یک بار است .
راوی از زمان آمدن مؤمن پرسید و آن حضرت فرمود :
در وقت زوال ظهر یا نزدیک آن ، همراه فرشته ای به دیدار اهل بیت خود می رود و فرشته او را از حوادث خشنود کننده مطلع می کند .
ولی از خبرهای ناگوار و حزن آور آگاهش نمی کند ، در نتیجه با خوشحالی باز می گردد. »
منبع :
تفسیر تسنیم ، آیه الله جوادی آملی ، ج17 ، ص432
ضرورت فراگیری علم نجوم و تشریح بدن
در موضوع «کالبدشناسی» و «آناتومی» فرموده اند [خواجه نصیرالدین طوسی] :
« مَنْ لَمْ يَعْرِفِ الهَيئَةَ وَ الْتَّشْرِيحَ فَهوَ عَنِينٌ فِي مَعْرِفَةِ اللهِ تعالی » ؛
هر کس علم هیئت و تشریح را نداند، در معرفت خداوند عنّین ، ضعیف و ناقص است.
[«شيخ الرئيس»: «هركس علم هيئت و تشريح را نداند در خداشناسي مردانه نيست»]
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد1 / کلمه210/ص469
جهنّمی جهنّم می شود
« خدای سبحان کسی را به جهنّم نمی برد ،
بلکه جهنّمی جهنّم می شود .»
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد1 / کلمه194/ص427
شفاعت با شباهت
شفاعت را از اینجا باید با خود بُرد .
و به آن قدر که با انسان کامل یعنی امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)
سنخیّت [شباهت] دارید به همان اندازه از شفاعت بهره مند می شوید .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد2/کلمه 246/ص143
امام حسین علیه السلام آگاهانه شهادت را برگزید تا حقانیتش بر ملا شود ؛
جناب سيد الشهداء عليه السلام به برادرش فرمود :
كه اگر من به لانه حيوانات پناه ببرم ، بنى اميه بر من دست پيدا مى كنند .
مى داند كه او را مى كشند و جناب اميرالمؤ منين عليه السلام مى دانست او را شهيد مى كنند ؛
حالا كه مى داند خوب چرا توى خانه ؟
چرا توى دهليز؟
چرا توى يك بيابانى بى اطلاع ؟
خوب ، حالا كه مرا مى كشند ، طورى كشته و شهيد شوم كه خون من هدر نرود ،
مظلوميت من بر ملا بشود ،
آنها كه بالاخره على عليه السلام را مى كشتند ، لذا مى رود به مسجد .
اگر مسجد هم نمى رفت آن شب او را مى كشتند ، به يك وجه ديگر ؛ چه بهتر كه حقانيتشان را بر مردم معلوم كنند ،
در مسجد - مسجدی که مأمن مردم است - و در سر نماز كه قساوت و شقاوت را خوب برساند .
امام علیه السلام اين را اختيار كرده ، اين مسير را برگزيده است ، نبايد گفت : چرا على اميرالمؤمنين عليه السلام تن به تهلكه داده ؟ چرا؟
قرآن كه مى فرمايد: « وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ » بقره / 195 ؛ خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! »
ايشان بالاتر از اين حرفها است .
امام اختيار مى كند آن طريق شهادت را كه حقانيتش پياده بشود و بر ملا بشود.
منبع :
فضایل و سیره چهارده معصوم علیهم السلام در آثار استاد علامه حسنزاده آملی / عباس عزیزی / نکته شماره 558
آموزش مَغازی ، غزوات و جنگهای پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم به جوانان :
امام سجاد علیه السلام می فرمایند :
ما مَغازی پیغمبر خدا را به فرزندانمان یاد می دهیم آن جور که قرآن را یاد می دهیم .
رفتار پیامبر با مسلمان و غیر مسلمان در جنگ ها چگونه بود ؟
شخصی می گوید در جنگ بدر دیدم پیامبر زیر آفتاب نشسته اند گفتم زیر سایه درخت بنشینید ؛
فرمودند همه نمی توانند زیر این درخت بیایند برای همین من هم مثل همه زیر آفتاب می نشینم.
منبع :
حجه الاسلام و المسلمین استاد دکتر احمد عابدی/ سایت رسمی معظم له
طلوع ستاره ی دیگر
مرحوم كلینی رضوان الله علیه نقل كرده است كه درباره ائمه علیهم السلام «إِنَّ مَثَلَهُمْ كَمَثَلِ اَلنُّجُومِ كُلَّمَا غَابَ نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ» ؛ هر وقت ستاره ای از ستاره های ولایت غروب بكند یك ستاره دیگر طلوع می كند.
امام اول رحلت كرد امام دوم آن خلأ را پر كرد ، امام دوم رحلت كند امام سوم آن خلأ را پر كرد ، تا برسد به وجود مبارك ولیعصر ارواحنا فداه كه همه خلأها را پر كرده است . فرمود : «كُلَّمَا غَابَ نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ » ؛
هر وقت در كرانه غرب عالم امامی غروب كند و رحلت كند ، از كرانه شرق عالم امامی طلوع می كند .
اما درباره نبوت این چنین نیست ، اینچنین نیست كه اگر رسول خدا رحلت كرده است دیگری بتواند رسول بعدی باشد ؛ زیرا آن حضرت خاتم انبیا است.
منبع :
درس اخلاق ، آیه الله جوادی آملی ، 1386/12/16
میزان بهره ی هوشی افراد
اسحاق بن عمار گوید به امام صادق سلام الله علیه گفتم :
شخصی است که نزد او می روم و سخنم را تمام نکرده همه ی مقصودم را می فهمد .
و یکی هست که سخنم را با او تمام میکنم و او همه را حفظ می کند و به من تحویل می دهد .
و با بعضی که سخن می گویم ، می گوید دوباره بگو .
فرمودند : « ای اسحاق ! آنکه از یک جمله ی تو همه ی مقصودت را می فهمد ، عقل با نطفه ی او عجین شده – عُجِنَت نُطفَتُهُ بِعَقلِهِ -
و آنکه پس از اتمام سخن همه را یاد می گیرد و به تو برمی گرداند در شکم مادر که بوده عقل با جسمش ترکیب شده- رُکِّبَ عقلُهُ فیه فی بَطنِ اُمِّهِ -
و اما آنکه همه سخن خود را به او تحویل می دهی و می گوید دوباره بگو او بعد از آنکه بزرگ شده عقل با وی ترکیب شده است – رُکِّبَ عقلُهُ فیه بعد ما کَبُرَ - و از این رو می گوید دوباره بگو. »
منبع :
اصول کافی ، محمدبن یعقوب کلینی ، ج1، ص26، کتاب عقل وجهل ، ح27
جواز همراهی ظاهری و باطنی با امام
هنگام لشکرکشی و بسیج عمومی ، طالوت اعلام کرد که سالمندان ، بیماران ، بدهکاران ِ درگیر ، تاجران دل مشغول ، جوانان زفاف زده و مبتلا به همسر که هنوز به هم نرسیده اند یا در آستانه ی رسیدن اند و ... از حضور در صحنه ی نبرد معذورند .
فقط جوانان فارغ و نشیط شرکت کنند که می توانند اهل بطش باشند .
بعد از این انتخاب ، طالوت سپاهیان خود را توسط نهرآبی بعد از خسته کردن آنها آزمایش کرد . در این آزمایش – سوره بقره آیه 249 -
آنها به سه گروه تقسیم شدند :
1- عدّه ای از آب نهر ، سیر نوشیدند ؛ از این رو به جهت ارتکاب معصیت بزرگ – عدم اطاعت از فرمانده – از همراهی ظاهری و باطنی با طالوت محروم شدند . (بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي)
2- عدّه ای اندک از آنان نه آب نوشیدند و نه آن را چشیدند ، لذا توفیق همراهی ظاهری و باطنی با طالوت را پیدا کردند . (وَمَنْ لَمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي)
3- عدّه ای هم تنها مشتی آب نوشیدند ، از این رو تنها جواز همراهی ظاهری با طالوت را پیدا کردند ولی به لحاظ باطنی و کمال نهایی از طالوت گسسته شدند. (إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ) .
منبع :
تفسیر تسنیم ،آیه الله جوادی آملی ، ج11، صص672-677 ، ذیل آیه 249 سوره بقره
گریه ی آسمان و زمین
خداوند بعد از نقل غرق شدن فرعون و پیروانش در دریا می فرماید : « فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ »سوره دخان/29 ؛ يعني ؛ نه آسمان برآنان گريست و نه زمين .
امام صادق سلام الله عليه مي فرمايند :
«وقتي بنده ي مؤمن به قبر درآید قبر گويد : خوش آمدي به خدا سوگند وقتي تو بر پشتم راه مي رفتي دوستت مي داشتم ، چه رسد به اكنون كه در درونم جا گرفته اي .اما وقتي كافر داخل قبر قرار گيرد قبر گويد : خوش نيامدي به خدا سوگند تو وقتي بر پشتم راه مي رفتي دشمنت مي داشتم ، چه رسد اكنون كه در درونم جاگرفته اي» .
منبع :
معاد در قرآن ، آیه الله جوادی آملی ،ج4 ، صص201-202
فیلمنامه ی ذهن ؛ خودکشی
انسان چقدر برای خودش خطرناک است ؟
خودکشی محصول یک گفتگوی درونی است که خودش را در کلام و رفتار نشان می دهد . مثلاً : « سال دیگر اینجا نیستم – دیگر طاقت ندارم – دیگر مرا نخواهید دید و ... » ،
« کارهای شخصی خود را ناگهان سرو سامان میدهد – وسائل شخصی خود را به دیگران می بخشد – هدایایی که تا به حال به او داده اند پس میدهد – عملی کردن آخرین آرزوهایش و...» .
خطرناکترین کلمه در رشته ی خودکشی شناسی ؛ کلمه ی سه حرفی « فقط » است .
احساس می کند درد و رنج او خیلی استثنایی است و از حد یک درد و رنج معمولی بیشتر است و درد خود را غیر قابل تحمّل میداند .
اما کسانی که گرایش به خودکشی ندارند ، خود را خیلی شبیه دیگران می بینند .
الگوی تفکر افراد مرگ گرا ، منقبض و بسته است و آنها فقط به دو راه حل و چاره می اندیشند .
دختری از راه نامشروع بچّه دار میشود و قصد خودکشی دارد . دکتر اشنایدمَن به او طبق فهرست علمی خود به نام « فهرست مزخرف اشنایدمَن » پیشنهاداتی ارائه میدهد تا آن دختر را از نگاه بسته و انقباضی اش به فضای دیگری هدایت کند .
دکتر اشنایدمَن به او پیشنهاد میدهد :
1- می توانی بچّه را به دنیا بیاوری و از او مراقبت کنی ؟ دختر : نمیتوانم این کار را انجام دهم .
2- می توانی بچّه را به دنیا بیاوری و او را به کس دیگری واگذار کنی ؟ دختر : نمیتوانم این کار را انجام دهم.
3- می توانی قضیه را با پدر و مادرت در میان بگذاری ؟ دختر : هرگز .
4- همیشه برای خودکشی وقت است ، ولی دلیلی ندارد همین الان خودکشی کنی ؟ دختر به این پیشنهاد دکتر جوابی نداد .
منبع :
روان شناسی خودکشی ، دکتر اشنایدمن ، ترجمه ی مهرداد فیروز بخت ، خلاصه ای از صص 18 تا 165
بَرَّه ی امام هفتم
از امام صادق سلام الله علیه پرسیدند که امام هفتم کیست که بعد از شما به امامت می رسد ؟ فرمودند : « مَن لا یَلهَوُ و لایَلعَب ُ» ؛ کسی که اهل بازیچه نیست و کسی که بازی نمی کند .
در این حال بچّه ای وارد شد . امام هفتم فرزندی خردسال بودند و یک بَرِّه ای همراهش بود دیدند امام در همان سنین به این برِّه می گوید :
« اُسجُدی لِرَبِّک » ؛ در پیشگاه الله خاضع باش .
در این هنگام امام صادق سلام الله علیه وی را در آغوش گرفته فرمودند : « بِأبِی مَن لایَلهَوُ و لایَلعَبُ » ؛ به فدای پسری که اهل بازی نیست.
منبع :
یاد معاد ، آیه الله جوادی آملی ، ص157
جهت دفع شر عقرب و مار
کسی که بههنگام شب - اول شب - سه مرتبه بگوید : « أعوذُ بكَلِماتِ اللهِ التَّامَّاتِ مِن شَرِّ ما خَلَقَ »
و سپس بگوید : « سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ » ،
باعث دفع ضرر و شر عقرب و مار می شود .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / ج7/ کلمه 754/ ص126
دستورالعملی جهت تزکیه دست
در بین الطلوعین چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه با طهارت ، مصحف عزیز را می گشائی ، و با « بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَنِ ٱلرَّحِيمِ » و چهارده بار « الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم» افتتاح می نمائی ، پس از آن انگشتان دست راست را بر سطر سطر سوره مبارکه فاتحه الکتاب که بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ هم جزء آن است می کشی ، و در هر سطر هنگام مدّ ید – کشیدن دست - بر آن آیت « لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» را قرائت می کنی ؛
و پس از اتمام سوره حمد ، از اول سوره نبأ یعنی - عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ – که بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ نیز جزء آن است تا آخر قرآن که یک جزء کامل است همین دستور را بجای می آوری ،
و پس از اتمام باز چهارده بار صلوات به صورت فوق می فرستی ، و پس از آن آیه « وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ۙ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا» را تلاوت می کنی .
استادم قاضی قدس سره از مرحوم میرزا جعفر جنانی نقل فرموده است :
«برای تزکیه الید مسّ هر سطر دوره قرآن با قرائت بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ انجام گیرد . و انگشتر نقره که نقش نگین آن بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ باشد ، و علاوه بر آن روزی 786 هفتصد و هشتاد و شش بار بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قرائت شود.»
منبع :
هزار و یک کلمه /آیه الله حسن زاده آملی/ ج1/ کلمه24 /ص41
علمای اصیل در فن کتابت و نوشتن ادعیه ، حرزها و .... می فرمایند :
1- رو به قبله باشد .
2- با وضو باشد .
3- دو زانو باشد .
4- کاغذ سفید بی خط که ساخت مسلمان باشد . مداد و مغز و جوهر آن هم باید ساخت مسلمان باشد .
5- با مدادی که نوک فلزی دارد نباشد ؛ چرا که در کریمه قرآن مجید فرمودند: « وَ أَنْزَلْنَا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ» .
6- توجه تام به نفس مقام صاحب ولایت (علیه السلام) که سِرّ و حقیقت بسمالله است که ترتب برکات این کتابت را بر جان و نفس کاتب ضمانت کند از اهم این کتابت است.
7- ضمن اینکه نوشتن شکل حرف میم به شکل رحیم در دستخط حساب خاصی دارد ؛ حرف میم تو پُر نوشته شود .
8- بدن استراحت کرده باشد و در اعتدال حال و مزاج باید نوشت . با خستگی و عدم اعتدال دست به قلم نباید برد . انسان با طهارت و اعتدال حال و اجتماع بال بهتر قبول حقائق از حسن مطلق می کند و به صورت زیباتر تمثل می دهد.
9- حتماً شکم نه پُر باشد و نه خالی.
10- به قصد پاکی و رشد معنوی و تقرب به خداوند متعال باشد.
11- انتخاب مکان و زمان مناسب ؛ مثلاً از لحاظ زمانی قمر در عقرب نباشد ، به هنگام سحر ، زوال شمس و.... باشد .
منابع :
1- نجم الدین ، زندگی نامه آیه الله حسن زاده آملی رحمه الله ، محسن برزگر ، صص136-137
2- پیام رسان رسمی استاد حجه الاسلام والمسلمین دکتر احمدعابدی در تلگرام
قلب قلب قرآن
امام صادق سلام الله علیه :
« أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ : « عَلِّمُوا أَوْلاَدَكُمْ يس فَإِنَّهَا رَيْحَانَةُ اَلْقُرْآنِ » ؛ به فرزندانتان سوره یاسین بیاموزید؛ زیرا این سوره ، گُل خوشبوی قرآن است.»
« إنّ لِكُلِّ شيءٍ قَلبا، و إنّ قَلبَ القرآنِ يس » ؛ هر چيزى، قلبى دارد و قلب قرآن سوره يس است. »
در قرآن تدوینی یس قلب قرآن است کما ورد فی الحدیث ؛ و قلب یس «سَلَامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ»یس/58 ؛ است ،
پس «سَلَامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ» وسط یس است ؛یعنی قلبِ قلبِ قرآن است فتبصّر .
[ لذا ] در یک جلسه برای قضای جمیع حاجات چهارصد و سی و دو (432) مرتبه؛
«سَلَامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ بِحَقِ سِرِّ امیرِالمؤمنین علیه السلام» مجرّب است .
منبع :
رساله رموز کنوز / آیه الله حسن زاده آملی / ص46
دروغ حیضِ نفوس است
حیض ، پلیدی و آلودگی است که اغتسال از آن لازم است و
همه پیش کسوتانِ طریقت و ریاضت اتفاق دارند که
دروغ ، حیض نفوس است ،
یعنی انسانِ دروغگو ، حائض و آلوده است چه زن باشد و چه مرد .
بنابراین « راستی » ، غسلِ از حیض ِ «کذب» در مردان و زنان است .
منبع :
زن در آینه جلال و جمال/ آیه الله جوادی آملی / ص130
مهر تأیید اعمال انسان
امام کاظم سلام الله علیه می فرمایند :
« مُهرِ كارهاى شما ، برآوردن نيازهاى همنوعانتان و نیکیکردن به آنان است ؛
تا جایی که میتوانید ؛ وگرنه ، هيچ كارى از شما پذيرفته نمیشود.
إنّ خَواتيمَ أعمالِكُم قَضاءُ حَوائِجِ إخوانِكُم، وَالإِحسانُ إلَيهِم ما قَدَرتُم، و إلّا لَم يُقبَل مِنكُم عَمَلٌ »
(قضاء حقوق المؤمنین، حسنبنطاهر، ق6، ص34، ح48).
از این روایت دانسته میشود که مهر تأیید اعمال انسان و حسن عاقبت او ،
در گرو رسیدگی به نیاز بندگان خدا و نیکرفتاری با آنان است.
منبع : https://t.me/pishgar_ir
براى توسل به حضرت فاطمه زهراء (سلام الله علیها) 805 هشتصد و پنج بار بگویید : « یا فَاطِمَة » .
آیه الله حسن زاده آملی رضوان الله علیه : «عصمۀ الله الکبری فاطمه زهراء سلام الله علیها ؛ لیله القدر است ...
جسم «لیله القدر» روح آن «805» است ...
ذکر «یا فاطمه» به عدد «لیله القدر» ؛ ... برای ... قرائت شود...
« لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»؛ یعنی خیر من الف مؤمن و هی أم المؤمنین » .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / ج5/ کلمه438 / ص69
« يَا هُوَ يَا مَنْ لَا هُوَ إلَّا هُوَ » اسم اعظم است جهت پیروزی بر دشمنان .
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند :
«یک شب قبل از جنگ بدر، خضر علیه السلام را در خواب دیدم .
به او گفتم : چیزی به من بیاموز که به واسطه آن بر دشمنان ، نصرت داده شوم .
گفت : بگو : «یا هُوَ، یا مَن لا هُوَ إِلَا هُوَ» !
صبح که شد، خوابم را برای پیامبر خدا تعریف کردم . فرمود: ای علی! اسم اعظم به تو آموخته شده است. پس در جنگ بدر، این جمله پیوسته بر زبانم بود».
امیر مؤمنان ، «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ» را خواند و چون تمامش کرد ، فرمود : «یا هُوَ، یا مَن لا هُوَ إِلَا هُوَ» ، مرا بیامرز و بر این جماعت کافر، نصرتم بخش» .
منبع :
هزار و یک کلمه ، آیه الله حسن زاده آملی ، جلد پنجم ، کلمه 403 ، ص5
دعای مخزون :
« اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي فِي دِرْعِكَ الْحَصِينَةِ الَّتِي تَجْعَلُ فِيهَا مَنْ تُرِيدُ » ؛
اول صبح و اول شب سه مرتبه ، قبل و بعد دعا هم صلوات فرستاده شود .
و مقصودت همۀ اهل ایمان و مَن بحُکم الایمان باشد .
به دیگران هم توصیه کنید آن را بخوانند.
منابع :
1- سایت آیه الله بهجت رضوان الله تعالی علیه-https://bahjat.ir/fa/content/10686
2- کتاب زمزم عرفان ، یادنامۀ فقیه عارف حضرت آیه الله بهجت ره ، نویسنده ؛ آیه الله محمدی ری شهری ، ص217
یا رَبِّ ، رَبِّ
خیلی مفید است که بین الطلوعین
و از اول مغرب شرعی تا اول وقت فضیلت عشاء
دویست و چهار 204 مرتبه خدای را به اسم «ربِّ» بخواند.
[ابجد : ر200 ، ب2 ، ب2]
منبع :
استاد آیه الله حسن رمضانی/ سایت معظم له
آثار غناء در خانه
امام صادق علیه السلام فرمود در خانه ای که خوانندگی (غناء) می شود
از نزول بلاهای دردناک ایمن نیست
و دعا مستجاب نمی شود
و فرشتگان نازل نمی شوند
و خدای متعال از اهل خانه اعراض نموده
و روی رحمت برگردانیده است .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / جلد2/ کلمه213 / ص25
رستاخیز علمی
« دانش، آشکارترین وسیلهی عزّت و قدرت یک کشور است.
روی دیگر دانایی، توانایی است.
دنیای غرب به برکت دانش خود بود که توانست برای خود ثروت و نفوذ و قدرت دویستساله فراهم کند .
و با وجود تهیدستی در بنیانهای اخلاقی و اعتقادی، با تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع عقبمانده از کاروان علم، اختیار سیاست و اقتصاد آنها را به دست گیرد.
ما به سوءاستفاده از دانش مانند آنچه غرب کرد، توصیه نمیکنیم،
امّا مؤکّداً به نیاز کشور به جوشاندن چشمهی دانش در میان خود اصرار میورزیم.
اینجانب همواره به دانشگاهها و دانشگاهیان و مراکز پژوهش و پژوهندگان، گرم و قاطع و جدّی دراینباره تذکّر و هشدار و فراخوان دادهام،
ولی اینک مطالبهی عمومی من
از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیّت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید.
به پاخیزید و دشمن بدخواه و کینهتوز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید. »
منبع :
بخشی از بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری مدظله العالی/۲۲ بهمنماه ۱۳۹۷
بهترین میراث برای فرزند
وجود مبارک امام صادق (سلام الله علیه) به مُفضَّل فرمود - شما که شاگرد ما هستی و اینجا رفت و آمد میکنی ، باید یک تحقیق علمی داشته باشی - به او فرمود :
«اُكتُبْ و بُثَّ عِلمَكَ في إخوانِكَ ؛ بنويس و دانش خود را در ميان برادرانت منتشر كن.
فإن مِتَّ فَأورِثْ كُتبَكَ بَنيكَ ؛ و چون [خواستى ] بميرى، آن را به پسرانت ميراث ده .
فإنّهُ يَأتِي علَى النّاسِ زَمانُ هَرجٍ لا يَأنَسُونَ فيه إلاّ بكُتُبِهِم ؛ زيرا زمانه اى پر آشوب بر مردم مى رسد كه در آن زمان جز با كتابهايشان همدم نشوند . » [الكافي : 1/52/11]
ای مُفضَّل ! طرزی زندگی کن که بعد از مرگ تو ، ورثه تو چند جلد کتاب از تو را ارث ببرند ،
نه اینکه کتاب از کتابفروشی بخری و بگذاری توی خانه ، آنها که لازم است ؛ ولی محقّق باش ، عالم باش ،
نویسنده باش که ورثه تو از تو کتابهای علمی تو را ارث ببرند .
ائمه علیهم السلام اینطور تربیت میکردند.
منبع :
تفسیر سوره قلم / آیه الله جوادی آملی / جلسه اول / (1397/09/14)
حقیقت زیارت
روح زیارت کننده با روح زیارت شونده مثل دو آینهی روبهروی هم هستند ؛
هر آنچه در این آینه باشد در آن نقش میبندد و آنچه در آن است در این نقش میبندد.
اینکه آیا زیارت کننده بتواند این نقشی را که در او ایجاد میشود نگه دارد یا نه، مطلب دیگری است ؛
لذا اگر خدایی نکرده کسی گناهی کرده باشد و سر قبری برود ، صاحب آن قبر از گناه او اذیت میشود چون این دو آینهی روبهروی هم هستند.
اگر هم شما گناهی نداشتید ، اما سر قبر یک خبیث رفتید ، خباثت روح آن در روح شما اثر میگذارد .
به همین خاطر سفارش شده وقتی زیارت ائمه (سلام الله علیهم) میرویم ، خوب است
قبلش غسل زیارت کرده و دعای توبه بخوانیم تا وقتی در برابر صاحب قبر قرار میگیرم اذیت نشود.
این حقیقت زیارت است.
منبع :
درس خارج فقه / استاد دکتر احمد عابدی / حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله علیها) / ۱۷ /۷ / ۹۸
حدیثی را که باید با طلا نوشت
شما اگر بدانید جریان سیدالشهدا سلام الله علیه و عظمت اشک برای آنها چیست ثواب بیشتری می برید.
در ماه مبارک رمضان که آدم «ضیف الله» است ، مهمان خدا است و عزیزترین ماه سال است ،
درباره «روزه» که جزء عزیزترین کارها است آن جا در روایات «روزه» آمده است که
«أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ» ؛ نَفَسی که می کشید عبادت است ، تسبیح است مثل اینکه دارید می گویید ؛
«سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ»، «أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ» ؛
چون مهمان خدا هستید و در مهمان خانه ی ذات اقدس الهی هستید.
در جریان سیدالشهداء سلام الله علیه این را آورد در حدّ ضیافت خدا ، در حدّ مهمانی خدا فرمود :
«نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا تَسْبِیح ، وَ هَمُّهُ لَنَا عِبَادَة » ؛ نَفَس شخص اندوهگين به خاطر ظلمی كه بر ما رفته، به منزلۀ تسبيح است و اندوه او به خاطر ما عبادت است.»
ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یجِبُ أَنْ یكْتَبَ هَذَا الْحَدِیثُ بِالذَّهَب ؛
سپس در ادامه حدیث خود حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند لازم است این حدیث را با طلا بنویسید . »
اگر در عزای پسر پیغمبر آهی بکشیم، یک آه ! فرمود : «نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا» این مثل «سبحان الله» است ، حیف است که ما این را کم بگیریم!
این مجلس عزا را بُرده در سطح ضیافت خدا !
منبع :
درس خارج فقه نکاح / آیه الله جوادی آملی / جلسه 486 / 1398/09/20
سرّ این كه سفارش كرده اند هر روز زیارت عاشورا بخوانید و نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) تولّی داشته و بر آنان صلوات و درود بفرستید و از دشمنانشان تبرّی بجویید ،
برای آن است که طرز فکر معاندان ایشان منفور شود ، و گرنه هم اکنون سخن از معاویه و یزید نیست تا آنها را لعنت کنیم .
نام و یاد آنها رخت بربسته و قبرشان نیز زباله دانی بیش نیست ،
الآن سخن از فکر و راه یزید و یزیدیان عصر است .
زن فرعون وقتی که به درگاه الهی دعا کرد ، نگفت خدایا مرا فقط از فرعون نجات بده بلکه گفت:
«رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ » تحریم/11 ؛
یعنی مرا از فرعون و فرعونیان ، که طرفداران سنّت سیّئه و رفتار ناپسند او هستند ، نجات بده .
تفکر برای همیشه باقی می ماند هر چند که اسم و عنوانش تغییر پیدا کند .
بعد از تار و مار شدن خوارج در نهروان و خارج شدنشان از صحنه حیات و زندگی ، به علی بن ابی طالب (علیهماالسلام) عرض شد :
این مقدس های خشک از بین رفتند . فرمود:
«کَلَّا وَ اللَّهِ إِنَّهُمْ نُطَفٌ فِی أَصْلَاب الرِّجَالِ وَ قَرَارَاتِ النِّسَاءِ، کُلَّمَا نَجَمَ مِنْهُمْ قَرْنٌ قُطِعَ حَتَّی یَکُونَ آخِرُهُمْ لُصُوصاً سَلَّابینَ » خطبه60 / نهج البلاغه؛
اینها نطفه هایی هستند در پشت مردان و قرارگاه زنان .هرگاه مقداری از اینها از بین بروند ، عده ای دیگر ظهور می کنند تا این که سرانجامِ کار ، سارقانِ مسلّح و رهزنان غارتگر خواهند شد .
منبع :
حماسه و عرفان/ آیه الله جوادی آملی / ص310
حسین پسر غلامحسین این را میگوید
من همیشه میگویم که از عوامل بر حق بودن خودمان در جنگ، آن روحیاتی بود که از رزمندگانمان بروز میکرد و بیشتر شباهت داشت به حالت سیر و سلوک و برداشته شدن حجابها؛ از ورای حجابها و ورای پردهها سخن میگفتند. یکوقت - شاید یک سال و نیم قبل از عملیات کربلای پنج - ما در شلمچه بودیم و میخواستیم آنجا عملیات بکنیم و برای اینکه دشمن متوجه ما نشود، نیروهای اطلاعات عملیاتمان را مستقر کرده بودیم. مقابل ما آب بود و آن روز دو نفر از بچههای ما به نام حسین صادقی و اکبر موساییپور به شناسایی رفتند اما برنگشتند. یک برادری ما داشتیم که خیلی عارف بود؛ نوجوان مدرسهای بود، دانشآموز بود اما خیلی عارف بود. یعنی شاید در عرفان عملی، کم مثل او پیدا میشد؛ به درجهای رسیده بود که بعضی از اولیا و بزرگان عرفان، بعد از مدت طولانی مثلاً هفتاد هشتاد سال میرسیدند. من در اهواز بودم که این برادر نوجوان ما با بیسیم راکال با من تماس گرفت و گفت «بیا اینجا». من رفتم آنجا. آن برادر ما گفت «اکبر موساییپور و صادقی برنگشتند.» خیلی ناراحت شدم و گفتم «ما هنوز شروع نکردیم، دشمن از ما اسیر گرفت و این عملیات لو رفت» و با عصبانیت این حرف را بیان کردم.
من یک روز آنجا ماندم و بعد برگشتم، چراکه جبهههای متعددی داشتیم. دو روز بعد دوباره آن برادر ما با من تماس گرفت و گفت بیا؛ من هم رفتم. آن برادر ما که اسمش حسین بود، به من گفت که فردا اکبر موساییپور برمیگردد. به او گفتم حسین! چه میگویی؟ حسین، یک خندهی خیلی ظریفی آن گوشهی لبش را باز کرد و گفت «حسین پسر غلامحسین این را میگوید.» اسم پدرش غلامحسین بود؛ او هم دبیر خیلی ارزشمندی بود، مادرش هم دبیر بود. حسین معلمزاده بود از پدر و مادر. اصلاً واقعاً به سن نوجوانی معلم بود. وقتی اسم «حسین آقا» را میبردند، یک حسین آقا بیشتر نداشتیم؛ شاید صدها حسین در آنجا بودند، اما فقط یک «حسین آقا» بود. گفتم «حسین! چه شده؟» گفت «فردا اکبر موساییپور برمیگردد و بعدش صادقی برمیگردد.» گفتم «از کجا میگویی؟» گفت «شما فقط بمانید اینجا.» من ماندم.
ما یک دوربین خرگوشی داشتیم که دورش را گونی چیده بودیم و دژ درست کرده بودیم. برادرهای اطلاعات که پشت دوربین بودند، نزدیک ساعت یک بعدازظهر بود که گفتند یک سیاهی روی آب است. من آمدم بالا دیدم درست است؛ یک سیاهی روی آب خوابیده بود. بچهها رفتند داخل آب و دیدند که اکبر موساییپور است. روز بعدش هم حسین صادقی آمد. عجیب این بود که آن آب با همهی تلاطماتی که داشته، اینها را به همان نقطهی عزیمتشان برگردانده بود. هر دو در آب شهید شده بودند. خیلی عجیب بود. من به حسین گفتم «حسین! از کجا این را فهمیدی؟» گفت «من دیشب اکبر موساییپور را در خواب دیدم که به من گفت: حسین! ما اسیر نشدیم، ما شهید شدیم. من فردا این ساعت برمیگردم و صادقی روز بعدش برمیگردد.»
بعد حسین به من جملهای گفت که خیلی مهم است. گفت «میدانی چرا اکبر موساییپور با من حرف زد؟» گفتم نه. گفت «اکبر موساییپور دو تا فضیلت داشت: یکی اینکه ازدواج کرده بود، دو اینکه نماز شب او در آب قطع نشد. این فضیلت او بود که او آمد من را مطلع کرد.»
منبع :
ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی
https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=43598
آثار اسماء اصحاب کهف
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم : « علّموا اولادکم اسماء اصحاب الکهف فأنَّها لو کتبت علی باب دار لم تُحرق ، و علی متاع لم یُسرق ، و علی مرکب لم یُغرق ؛ و اسمائهم :
« یملیخا ، مکسملینا ، مثلینا ، مرنوش ، برنوش ، شاذنوش ، کفشططیوش ، قطمیر».
آموزش دادن اسماء اصحاب کهف به فرزندان و
نوشت آن اسماء بر درب خانه ، روی متاع و روی مَرکب .
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی /ج7/کلمه671/ص30
توسل به صاحب لوای حسین علیه السلام
در هر کربی توسل به صاحب لوای سیدالشهداء علیه السلام بعدد نام شریف آن جناب یعنی 133 بار ( 133= عباس) :
یا کاشِفَ الْکَرْبِ عَنْ وَجهِ الْحُسَینِ علیه السلام اِکْشِفْ کَرْبى بِحَقِّ اَخیکَ الْحُسَیْنِ.
منبع :
هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی / ج 7/ کلمه 873/ ص227
رابطه بین انسان و اسمش
یک ضرب المثلی است در عربی می گویند :« الاسماءُ تُنزَلُ مِن السَّماء » ؛ یعنی اسمها از آسمان نازل می شوند .
اسم هر کسی مناسبتی با همان شخص دارد . و حتی مثلاً کسی که یک دعایی را می خواهد بخواند اگر آن دعا را به تعداد اسم خودش یعنی اسم خودش را با ابجد حساب بکند و آن دعا را به همان عدد اسمش بخواند اثر خیلی زیادی دارد.
یک رابطه ای بین اسم و مُسمَّی است ؛ بین خود انسان و اسم آن آدم رابطه است. کلمات آن جور که روی افراد گذاشته اند یک تناسبی با حقیقت همان افراد هم دارد.
در علم حروف ، ظاهر حرف را جسم و باطن آن را که عدد آن حرف است ، روح آن حرف گویند ؛
« الحروف أشباح ، و الأعداد أرواح».
مرحوم آیه الله حسن زاده آملی رضوان الله تعالی علیه :
« استاد عزیزم – رضوان الله علیه – فرموده است:
« یا حَیُّ یا قَیُّومُ » به مجموع ارواح اجسام اسم شخص – مثلاً حسن 118 – رو به قبله به هیئت محتضر خوانده شود ،آنچه خواهد به او نمایند. »
منابع :
1- استاد حجه الاسلام والمسلمین دکتر احمد عابدی درسهای عاشورا ، جلسه۳ ، محرم سال 1395
2- هزار و یک کلمه / آیه الله حسن زاده آملی /ج 1/کلمه98 /ص109
3- رساله رموز کنوز/آیه الله حسن زاده آملی/صص13 و 22
روش نوشتن صحیح اسم اعظم شرف شمس
نکته : اصل ستاره پنج پَر نشانه اسم اعظم است،
اما به شرط آنکه صحیح حکاکی شود و به قصد پاک نوشته شود.
اوّلی خاتمی همی باید
که بود پنج گوشه آن خاتم
لیک شرط نوشتنش این است
که نراند بر او دوباره قلم
بنویسد عقیب آن سه الف
که صد و یازده بود به رقم
بر سر هر سه، چون سنان مدّی
بکشد آن چنان که نبود خم
بعد از آن میم بی دُمی باشد
که بود کور و چشم او بر هم
پس بود نردبان سه پایه
که نباشد از آن زیاد و نه کم
بعد از آن چار الف بود همسر
چو انامل ستاده پهلوی هم
هست آنگاه هاء و پس واوی
که بود کج به هیأت مِحجَم
سیزده حرف باشد این صورت
هر یکی در صفا چو باغ ارم
چار حرف وی است از تورات
چار ز انجیل عیسی مریم
پنج حرف دگر ز قرآنست
اسم اعظم همین بود فافهم
ای تویی حامل چنین اسما
ایمنی از همه بلا و سقم
نگزد مار و عقربت هرگز
نشوی تا تویی غمین و دژم
از وبا و علل تو آزادی
و ز تب و درد و جملگی ألم
منابع :
1- رساله رموز کنوز/آیه الله حسن زاده آملی/ص7
2- پیام رسان رسمی تلگرامی حجه الاسلام والمسلمین دکتر احمد عابدی
استخاره یا استشاره ؟
مشورت با ده نفر
سید ابن طاووس رحمه الله علیه به سند معتبر از حضرت امام صادق علیه السلام روایت کرده است که
چون یکی از شما شیعیان ، اراده کند که چیزی بخرد یا بفروشد ، یا کاری را انجام دهد ،
پس اول خیر خود را از خدای عز و جل بخواهد ،
آن گاه در آن کاری که اراده کرده است با ده نفر از مؤمنان مشورت کند ،
و اگر ده نفر پیدا نکرد با پنج نفر مشورت کند (با هر یک از این پنج نفر، دو بار مشورت کند)
و اگر پنج نفر را هم نیافت با دو نفر از مؤمنان مشورت کند (با هر کدام پنج بار)
و اگر دو نفر را هم نیافت با یک نفر مشورت کند ولی در ده نوبت .
منبع :
بحار الانوار، ج 91، ص 252- 253 ؛ به نقل از کتاب «فَتحُ الأبواب بَینَ ذَوی الألباب وَ بَینَ رَبّ الأرباب فِی الإستخارات ، سید على بن طاووس حلى »
ولیمه حذاق
يكي از اسامي پربركت وليمه كه مستحب است در اسلام , وليمه حِذاق و وليمه حَذاق است هم به كسر هم به فتح ،
آن وقتي است كه انسان كودكش را , ببرد مكتبخانه ، قرآن بخواند یعنی او در قرائت قرآن حاذق بشود
وقتي فرزندش در قرائت قرآن حاذق شده است مستحب است پدر و مادر وليمه بدهند.
منبع :
تفسیر سوره لقمان / آیه الله جوادی آملی / ذیل آیه 27 / مورخ 91/12/14
تقسیم آیه مبارکه « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» در مربّع به حروف ابجد
علامه طباطبایی رضوان الله علیه می فرمودند : تقسیم آیه مبارکه « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» در مربّع به حروف ابجد برای دفع اجانین و افراد مبتلای به جنّ مفید است .
منبع :
مطلع انوار ، ج 2 ، آیه الله سیدمحمدحسین حسینی طهرانی ، صص248 و 163
پنج اسم خداوند درباره ی طهارت و دیدن فرشتگان
دستورالعملی از آیه الله سید علی قاضی رضوان الله تعالی علیه برای شب ۲۳ ماه مبارک رمضان
شب ۲۳ ماه مبارک رمضان نیمی از شب که گذشت در حالی که شخص نه گرسنه و نه از زیاد خوردن سنگین باشد ، با وضو رو به قبله ، سر بر سجده گذاشته و این ذکر را ۲۲۵ دویست و بیست وپنج بار تکرار نماید :
«یا طُهرُ یا طاهِرُ یا طَهورُ یا طَیهورُ یا طَیهار»
« من قال لیله ثلاث و عشرین من شهر رمضان ساجدا ماتین و خمسه عشرین مره « یا طُهرُ یا طاهِرُ یا طَهورُ یا طَیهورُ یا طَیهار» نزلت علیه الملائکه و طهرته تطهیرا»
وقتی این ذکر گفته میشود ملائکه نازل میشوند و در همان حالی که ذاکر سر بر سجده دارد با آب رحمت الهی جان و وجودش را از غبار معاصی و کدورت توجه به عالم کثرت می شویند و به طهارت باطنی و درونی راه پیدا میکند ، ان شاءالله .
و همچنین آیه الله حسن زاده آملی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند :
یکی از مشایخم رضوان الله تعالی علیهم از شیخ خود این دستور را حکایت فرمود که : من قال فی اللیله...بعدد طیهار [225دویست و بیست وپنج بار ] :
«یا طُهرُ یا طاهِرُ یا طَهورُ یا طَیهورُ یا طَیهار» ساجدا نزلت علیه الملائکه و طهرته تطهیرا .(مجرب جدا) باید به معنی نزول ملائکه توجه داشت.
در دعاها وقتی می گویند دعایی را در سجده بگویید و کمی زیاد است، در این موارد می توان رو به قبله، در همان حالت نشسته، مُهر را به پیشانی گذاشت و دعا را خواند.
منابع :
۱ - مطلع انوار/آیه الله سید محمد حسین حسینی طهرانی/ جلد ۲ / ص۱۱۴
2- هزار و یک نکته / آیه الله حسن زاده آملی/نکته ۷۹۲
3- پیام رسان رسمی تلگرامی استاد حجه الاسلام والمسلمین دکتر احمد عابدی
سکوت قلم
كریمه ای كه نشان سوگند خدا به قلم است ؛ ﴿ن وَ الْقَلَمِ وَ مَا یسْطُرُونَ﴾،[1] وقتی به قلم سوگند یاد می شود كه مسطورش حق باشد ، برخی از مسطورها جزء اساطیر اولین است و افسانه است ؛ ولو كذب نیست ، اما لهو است ، بی معناست و آموزنده نیست ، این هم جای سوگند نیست .
در این كتاب شریف تحف العقول از وجود مبارك امام صادق (سلام الله علیه) نقل شده كه برخی به حضور حضرت عرض كردند چطور پیشینیان و علمای گذشته از توفیق بیشتری برخوردار بودند ؛ حضرت فرمود :
«كَانُوا یتَعَلَّمُونَ الصَّمْتَ وَ أَنْتُمْ تَتَعَلَّمُونَ الْكَلَامَ كَانَ أَحَدُهُمَا إِذَا أَرَادَ التَّعَبُّدَ یتَعَلَّمُ الصَّمْتَ قَبْلَ ذَلِكَ بِعَشْرِ سِنِین» ؛ [3] آنها ده سال دوره می دیدند تا ساكت باشند كه چگونه ساكت شدن را یاد بگیرند ! چه زمانی حرف بزنند ، كجا حرف بزنند و چطور حرف بزنند . آدم تا دو كلمه یاد گرفت بخواهد بنگارد؟ این وسط پخته نشد! فرمود اگر دیدی که پیشینیان به جایی رسیدند دوره دیدند . اینها ده سال دهانشان را بستند و جلوی قلمشان را گرفتند «كَانُوا یتَعَلَّمُونَ الصَّمْتَ ... بِعَشْرِ سِنِین» بعد شروع می كردند به نوشتن، نه اینكه از راه برسد و ببیند و بنگارد! آن [مسطور] که جای سوگند خدا نیست! فرمود شما شاگرد این چنینی ارائه كن ، ما هم حرفی آن چنان تحویل می دهیم ؛ این [شخص] هنوز بیرون نرفته حرف ها را منتشر می كند ! كسی امیر بیان است كه امیرصَمت و سکوت هم باشد.
امام علی (سلام الله علیه) فرمود ما خاندان عصمت و طهارت «وَ إِنَّا لَأُمَرَاءُ الْكَلَامِ وَ فِینَا تَنَشَّبَتْ عُرُوقُهُ وَ عَلَینَا تَهَدَّلَتْ غُصُونُهُ»؛[4] ما فرمانده كل حرفیم ، یعنی حرف اسیر ماست ، می فهمیم چه زمانی حرف بزنیم ، چه زمانی حرف نزنیم ، بیست و پنج سال بنا شد ساكت باشیم ، ساكتیم ! در محضر پیامبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) به تعبیر سیدنا الاستاد ادب اقتضا می كرد من دهانم را ببندم می بستم ! تمام این حرف های نهج البلاغه بعد از رحلت پیامبر است ، این چنین نیست كه وجود مبارك حضرت امیر بعداً عالم شده باشد ، در همان طلیعه كوه حراء خودش طبق بیان خطبه قاصعه فرمود من می دیدم كه حضرت مجاور حراء بود، دیگری كه نمی دید! [5]
بعد در همان خطبه قاصعه فرمود یا علی«إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى إِلَّا أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِی وَ لَكِنَّكَ لَوَزِیرٌ»؛ فرمود هر چه من می شنوم تو می شنوی ، هر چه من می بینم تو می بینی ، ولی تو پیامبر نیستی و وزیری. این سند ولایت را كه وجود گرامی رسول اكرم (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) امضا كرده است پس حضرت امیر خیلی چیز بلد بود ! منتها در تمام این مدت 23 سالی كه در خدمت آن حضرت بود به عنوان بالاترین صحابه آن حضرت دم فرو بست ؛ معنای فرمانده حرف بودن این است ، نه یعنی ما فصیحیم و بلیغیم ! ما می فهمیم که چه زمانی حرف بزنیم و چه زمانی حرف نزنیم.
اگر ائمه (علیهم السلام) در بعضی از اعصار [مانند] عصر عباسی ها ساكت بودند، چون «أُمَرَاءُ الْكَلَام» بودند می دانستند چه زمانی باید ساكت باشند، چه زمانی باید حرف بزنند، چه زمانی باید حوزه تشكیل بدهند و چه زمانی باید در مقابل بیگانه بایستند.
بنابراین طبق بیان نورانی امام صادق (سلام الله علیه) فرمود اینها دوره می دیدند كه مواظب باشند جلوی قلمشان را بگیرند ، جلوی زبانشان را بگیرند ، ده سال دوره بود! حالا بعضی ها زودتر از ده سال و بعضی بیشتر از ده سال، ولی ده سال را باید دوره می دیدند «كَانُوا یتَعَلَّمُونَ الصَّمْتَ ... بِعَشْرِ سِنِین» بعد شروع می كردند به نوشتن ؛ اگر شما این چنین شدید ، بله می توان حرف های دیگری را هم به شما گفت .
[1]. سوره قلم، آیه1.
[2]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج20، ص 147.
[3]. تحف العقول، ص309.
[4]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، خطبه233.
[5]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، خطبه192؛ «وَ لَقَدْ كَانَ یجَاوِرُ فِی كُلِّ سَنَةٍ بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ وَ لَا یرَاهُ غَیرِی».
منبع :
سخنرانی آیه الله جوادی آملی در ششمین همایش کتاب سال حوزه/ 1383/10/03
نیش زبان ها به صورت خار در می آید .
« لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ لاَ يُسْمِنُ وَلاَ يُغْنِي مِن جُوعٍ ؛ غاشیه /6-7 ؛
غذائی جز از ضَریع [= خار خشک تلخ و بدبو] ندارند ؛ غذایی که نه آنها را فربه میکند و نه از گرسنگی میرهاند! »
اينكه با قلم اين را نيش ميزند
با زبان او را نيش ميزند
در مطبوعات به اين نيش ميزند
در پشت تريبون به فلان نيش ميزند ,
اين نيشها جمع ميشود به صورت خار در ميآيد.
اين « ضَرِيعٍ » خارهاي پرتيغِ بيابان است كه شتر ميخورد ;
در قرآن فرمود غذاي اين گونه افراد تيغزنِ نيشزن ضريع است; اين نيشها به آن صورت در ميآيد.
خُب اين خار آیا او را سير ميكند؟
نه ; به همان دليل كه در روزنامهها در سخنرانيها مرتّب
آبروها ريخت ،
به اين نيش زد ،
به آن نيش زد ،
به اين بد گفت ،
به آن بد گفت
و دستبردار هم نبود ,
﴿لاَ يُسْمِنُ﴾ ؛ نه او را سَمين ميكند ، نه فربه ميكند
و نه اينكه مشكل گرسنگي او را برطرف ميكند.
او مرتّب بايد همين تيغها را بخورد ولي گرسنه است زيرا اينها هر كدامشان به منزلهٴ جهنّمياند كه ميگويند:
« يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ ؛ (به خاطر بیاورید) روزی را که به جهنّم میگوییم: «آیا پر شدهای؟» و او میگوید: «آیا افزون بر این هم هست؟!»
جهنم نه تنها احساس سيري ندارد
سير هم نميشود ,
اينها [هم] اگر دستگاه گوارششان پر بشود احساس سيري هم ندارند.
منبع :
خطبه های نمازجمعه (1371/03/08) به امامت آیه الله جوادی آملی-قم
« هرکس هفتصد و هشتاد و شش (786) مرتبه کریمه « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» را قرائت نموده و
پس آن یکصد و سی و دو (132) مرتبه صلوات - دقیقاً به این گونه ؛ « ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِه» - بفرستد ،
علاوه بر این که به حاجت خویش نائل خواهد گشت ؛ - ان شاء الله تعالی درصورت مداومت - بزودی مستجاب الدعوه خواهد شد. »
« من تلى أعظم آیة فی القرآن الکریم- و هو بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ- عدد قواه الظاهرة و هی 786، ثم صلّى على النبیّ و آله: «اللّهم صلّ على محمّد و آله» 132 مرّة، فانّه لا یسئل اللّه شیئا الّا أعطاه، و إن واظب على ذلک یوشک أن یکون مستجاب الدعوة. نقلنا هذا السرّ المستتر من الکتاب الدرّ المکنون و الجوهر المصون فی علم الحروف.»
منبع :
1- رساله رموز کنوز / آیه الله حسن زاده آملی / ص17
2- سخنرانی استاد حجه الاسلام والمسلمین دکتر احمد عابدی/ محرم الحرام 1395/ جلسه7
786