شرح بخشی از دعای شریف «یا مَن اَرجوُه لِکُلّ خَیر»!
... « یا ذَا الجَلالِ وَ الاِکرامِ یا ذَا النَّعماءِ وَ الجودِ یا ذَا المَنِّ وَ الطَّولِ حَرِّم شَیبَتی عَلَى النّار؛» ای آن کسی که دارای جلالتی ، دارای کرامتی ، دارای مَنّی ــ «مَنّ» به معنی منّت گذاشتن نیست ، به معنای آن چیزی است که میتواند مایه‌ی منّت بشود ؛ یعنی همان نعمت ، لطف ؛ «طَول» [هم] یعنی کَرَم و زیاده‌دهیِ یک بخشنده به یک انسان ــ ای کسی که دارای نعمت هستی ، دارای جود و بخشش هستی.
«حَرِّم شَیبَتی عَلَى النّار » ؛ دعای مهمّ من این است که این ریش سفید من را که «شِیبه» یعنی ریش سفید ، بر آتش حرام کنی .
حالا شماها که ریشتان سفید نیست ، یا خانمها که ریش ندارند میتوانند بگویند : « حَرِّم وَجهی عَلَى النّار ». این را بدانید که این اشکالی ندارد. چون حضرت [صادق] وقتی به آن شخص [این دعا را] میفرمودند، محاسن خودشان را گرفتند و محاسن خود حضرت سفید بود و به خدای متعال عرض کردند: حَرِّم شَیبَتی عَلَى النّار. «شِیبه» یعنی ریش سفید، یعنی ریش ما؛ اینهایی هم که ریششان سفید است بگویند «حَرِّم شَیبَتی» ایرادی ندارد.
شماها که ریشهایتان مشکی است ، یا خانمها هم که ریش ندارند ، میتوانند بگویند: « حَرِّم وَجهی عَلَى النّار»؛ صورتم را بر آتش [حرام کن] . محاسنشان را یا چانه‌شان را بگیرند ؛ چون این گرفتنِ چانه و گرفتنِ محاسن یک نوع خواهش است ؛ شما هم در فارسی مثلاً گاهی میگویید این کار را بکن ، [بعد] آدم دست را به ریشش میگیرد ، این خواهش است ؛ این همان کاری است که در فارسی هست .
این در مشهدی‌ها هست ، نمیدانم جای دیگر هم هست یا نه ؛ میگویند: «آقا بالا غیرتاً» ؛ یعنی یک کاری را که میخواهد انجام بگیرد یا انجام نگیرد ، التماس که میخواهد بکند ، دستش را به ریشش میگیرد . این همان کار است ؛ دست به ریش که میگیرید ، همان عمل است.
یعنی عرض میکنید پروردگارا! خواهش میکنم «حَرِّم شَیبَتی عَلَى النّار»؛ این ریش سفید من را بر آتش حرام کن . لذا شماها که ریشهایتان مشکی است ، میگویید این ریش مشکی من را ، یا خانمها که ریش ندارند میگویند این صورت من را بر آتش حرام کن ؛ یعنی مرا به آتش نینداز.
منبع :
بیانات رهبر معظم انقلاب در شرح دعای ماه رجب / ۱۳۸۶/۰۵/۱۲
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51809
786